Mata Hari kwam bij de Europese adel over de vloer en danste voor de rijken der aarde. Maar of ze echt in het Palazzo Barberini in Rome heeft gedanst? Wie het weet, mag het zeggen. Blog 4.‘Mijn grootouders waren behoorlijk excentriek. Ze hadden een papegaai, die alcoholist was. Hij kreeg altijd een glas wijn, maar liet het glas vallen en dan moesten ze er snel bij zijn om het op te vangen.
Montino Bourbon pijnigt zijn hersens af naar meer anekdotes over Carlo Bourbon del Monte, prins van San Faustino en prinses Jane, zijn opa en oma in Rome. Maar meer weet hij echt niet, want op z’n achtste emigreerde hij met zijn ouders naar Amerika. En dat Mata Hari, die hij kent als wereldberoemde spionne, voor zijn vader heeft gedanst komt voor hem als een volslagen verrassing.
De Bourbons zijn hele oude adel en behoren tot de meest vooraanstaande aristocratische families in Europa. Montino is de huidige prins van San Faustino, maar daar liggen ze in Californië niet wakker van. En hijzelf al helemaal niet. ‘Je mag me your excellency noemen,’ mailt hij me met gevoel voor understatement, ‘maar Montino is beter.’
Oké, hij is nog steeds prins, zijn vrouw prinses en zijn dochters prinsessen, maar daar heb je het ook mee gehad. Hij heeft alle documenten van zijn familie geschonken aan de UCLA universiteit in Los Angeles. En hij maakt met zijn zelf ontworpen instrument het soort Indiase waar Mata Hari op danste. Dat kan geen toeval zijn
Montino kwam ik via Facebook op het spoor. Ik had de stamboom van de San Faustino’s bestudeerd en wilde meer weten over Carlo, omdat die naar het schijnt nogal hoteldebotel van Mata Hari was, toen ze in 1912 voor hem danste. In haar plakboek zit een plaatje van het schilderij dat hij van haar liet maken in de weken dat ze in Rome was.
Nu was Mata Hari wel wat gewend van de adel, want ze danste vaak in Parijse en Berlijnse salons, waar prinsen, graven, hertogen en hun echtgenotes naar haar kwamen kijken. Niet gek voor een Fries kind uit een middenstandsgezin.
Ze dankte dat aan Madame Kiréevsky, een zangeres die in de Parijse society veel liefdadigheidsvoorstellingen organiseerde. Margaretha had toen nog een baantje als amazone in Circus Molier, maar een Franse diplomaat, die ze eerder in Den Haag had ontmoet, bezorgde haar een introductie als danseres bij Kiréevsky. Twee maanden later maakte zij haar droomdebuut in het museum van Emile Guimet en lag de Parijse adel aan haar voeten.
In haar plakboek zit ook een visitekaartje van prinses Léopold Croy, geboren gravin de Sternberg, ‘Waarde Lady Macleod, als het niet onbescheiden is, zou ik u willen vragen nog twee kaarten te zenden aan gravin Andrassy.’ Kijk, dat zijn nog eens connecties. Waar andere jonge vrouwen met een beetje geluk de maitresse van een of andere gewone burger werden, belandde zij in de salons – en de slaapkamers – van de zeer welgestelden.
Vis in het water
Mata Hari voelde zich er vermoedelijk als een vis in het water. Sterker, ze was net zo’n snob als haar vader, die – eenmaal rijk geworden in de aandelenhandel – graag tegen de Leeuwarder upper ten aanleunde. Zij liet een monogram met een kroontje borduren op haar servetten en op haar visitekaartje stond ‘Vrouwe Margaretha Zelle MacLeod’. Het verhaal gaat dat ze een adellijke titel heeft aangevraagd, maar dat feest ging niet door.
Maar liefst drie keer danste Mata Hari thuis bij de superrijke industrieel baron Henri de Rothschild, een gepassioneerd theaterliefhebber en vermoedelijk net zo excentriek als Carlo in Rome, gezien het feit dat hij op krokodillenjacht in Soedan ging.
Hoe het nu verder zat met de verliefde prins Carlo – getrouwd met Jane Campbell, een Amerikaanse die enorme feesten gaf en Rome flink op stelten kon zetten – is de vraag. Overal lees je dat Mata Hari voor hem danste in het Palazzo Barberini waar de familie woonde, sterker nog, ze schrijft dat ook zelf op het plaatje in haar plakboek.
Maar kort geleden kwam ik een brief tegen in het dossier van Sam Waagenaar, de zelfbenoemde biograaf van Mata Hari, geschreven door prins Ranieri, zoon van Carlo en vader van Montino. Zijn vader tijdelijk niet in het Palazzo, toen Mata Hari voor hem optrad. Hij had z’n eigen appartement, elders in Rome. ‘Dat schilderij hebben wij nooit gezien. Mijn moeder zou ook nooit hebben toegestaan dat het bij ons in het palazzo zou hangen’, schrijft hij Waagenaar op zijn briefpapier met een kroontje.
Waar trad Mata Hari dan wel op voor de prins? Wie het weet, mag het zeggen.
Leave a reply